Naczynia liturgiczne, zwłaszcza te najstarsze bardzo trudno jest poddać bezpiecznej renowacji i na pewno nie opiera się ona o metody, znane w renowacji współczesnych naczyń, nawet tych wykonanych ze szlachetnych kruszców.

Co brać pod uwagę przed renowacją naczynia liturgicznego?

Naczynia liturgiczne, jak każde inne elementy ceremonii kościelnych co jakiś czas wymagają odnowienia i renowacji. By nie doprowadzić do spadku ich wartości oraz estetyki, warto o renowację dbać tak często jak poleca to producent. Różnice w częstotliwości i rodzaju zastosowanych środków zależy w dużej mierze od wieku naczyń, ich stanu oraz możliwości. Nie zawsze bowiem da się doprowadzić kielichy czy relikwiarze do stanu pierwotnego. Często te najstarsze, nawet zabytkowe naczynia, nie mogę być poddawane bardzo inwazyjnym etapom czyszczenia.

O czym trzeba pomyśleć w pierwszej kolejności, jeśli decydujemy się na renowację naczyń liturgicznych?

Ważne są następujące elementy:

• Skład surowcowy
• Wiek naczyń
• Stan naczyń oraz ich ewentualne zakwalifikowanie od obiektów zabytkowych
• Możliwości techniczne (czas, zakres prac, ilość zdobień)

Metody czyszczenia naczyń liturgicznych

Pierwszym etapem renowacji naczyń liturgicznych jest ich czyszczenie, to w jego trakcie może się okazać jakiego typu renowacja jest konieczna. Czasem czyszczenie złota może ujawnić bardzo głębokie wady w strukturze złota, a czasem może się okazać, że wszelkie widoczne gołym okiem ubytki są tylko głęboko zakorzenionym brudem.

W trakcie renowacji naczyń złotych używa się pierwiastków, z którymi złoto reaguje, a wszystko po to, by uzyskać właściwe warunki do wytrącenia się składników, które w strukturze złota występować nie powinny.

Jak wygląda złoto po renowacji?

Często złote naczynia liturgiczne po wielu latach eksploatacji oraz narażenia na szkodliwe warunki zewnętrzne, pokrywa się siwizną, blaknie i wygląda jak wyciągnięte spod ziemi. By pozbyć się tego efektu, trzeba bardzo umiejętnie poddać złoto (oraz wszystkie zatopione w nim kamienie) renowacji środkami chemicznymi. Oczywiście ich dobór jest ściśle związany z rodzajem złota, jego wiekiem i stanem. Po długotrwałym bardzo mało inwazyjnym w przypadku naczyń zabytkowych procesie, następuje etap polerowania. W jego trakcie pozbywa się z zewnątrz warstwy złota szarawego, matowego podkładu i stopniowo wmasowuje się w strukturę złota składniki, które mają je konserwować. Polerowanie powinno odbywać się przyjemniej dwukrotnie, najpierw z użyciem płynu renowacyjnego i zapewniającego podniesienie twardości zewnętrznej powłoki. Później z użyciem środka trwale nabłyszczającego, odpornego na tłuszcz i kurz.

Wszystkie elementy dodatkowe, jak zdobienia wykonane z innych kruszy, kamienie szlachetne czy wstawki z metalu, powinny być czyszczone osobno. Do ich oczyszczenia stosuje się innego rodzaju środki nakładane maleńkimi pędzelkami. Po czyszczeniu oczywiście przyjdzie czas na polerowanie, które również będzie uzależnione od rodzaju materiału użytego w naczyniu liturgicznym.

Poszukując odpowiedniej firmy do renowacji naczyń liturgicznych, warto wybierać takie podmioty, które na co dzień zajmują się właśnie takimi delikatnymi przedmiotami. Skorzystanie z ofert firm przygotowujących np. biżuterię na sprzedaż, może się okazać, że naczynia zostaną zniszczone lub zwyczajnie niedoczyszczone.