Leczenie zaburzeń psychicznych, oprócz terapii, często wymaga zastosowania środków farmakologicznych, których zadaniem jest poprawa jakości życia pacjenta i powrót do normalnego funkcjonowania. Z uwagi na szeroki wybór leków oraz różne mechanizmy ich działania, powinny one być zawsze dobierane do indywidualnych potrzeb pacjentów przez wyspecjalizowanych lekarzy – psychiatrów. Farmakoterapia w psychiatrii wzbudza coraz mniej obaw – głównie ze względu na wysoką skuteczność, bezpieczeństwo stosowania oraz minimalne ryzyko efektów ubocznych obecnie stosowanych leków. Nowoczesna medycyna oraz zaawansowane badania sprawiają, że schorzenia, które jeszcze niedawno wydawały niemożliwe do wyleczenia – dziś są całkowicie uleczalne.
Czym jest farmakoterapia?
Farmakoterapia, to leczenie zaburzeń psychicznych przy pomocy odpowiednich środków farmakologicznych, czyli leków. Dobiera się je indywidualnie do pacjenta, najczęściej na podstawie szczegółowego wywiadu. Takie badania pozwalają na określenie, z jakimi problemami zmaga się dana osoba – czy chodzi o ataki paniki, stany lękowe, natręctwa, depresję lub inne objawy. Po zebraniu niezbędnych informacji, lekarz dobiera odpowiedni lek oraz ściśle określa ilość oraz częstotliwość jego dawkowania. Zazwyczaj na początku leczenia pacjent otrzymuje minimalną dawkę leku. Na wizycie kontrolnej, która odbywa się po miesiącu od rozpoczęcia leczenia – jeśli nie następuje poprawa stanu pacjenta – wówczas lekarz może zwiększyć dawkę preparatu. Zwykle kurację lekami stosuje się, dopóki psychiatra na podstawie regularnych wywiadów i obserwacji pacjenta nie zdecyduje o zakończeniu leczenia farmakologicznego.
W jakich chorobach psychicznych stosuje się farmakoterapię?
Niektóre zaburzenia psychiczne obligatoryjnie leczy się środkami farmakologicznymi. W innych przypadkach, farmakoterapia stanowi leczenie wspomagające w psychoterapii. Leki najczęściej stosuje się w leczeniu takich schorzeń, jak:
- alkoholizm,
- schizofrenia,
- depresja,
- ADHD
- stany lękowe,
- ataki nerwicowe,
- zaburzenia odżywiania,
- choroba afektywna dwubiegunowa.
Terapia farmakologiczna zawsze ustalana jest indywidualnie, w zależności od nasilenia objawów oraz ich uciążliwości dla pacjenta.
Czy farmakoterapia jest niebezpieczna?
Farmakoterapia należy do bezpiecznych form leczenia. Stosowane obecnie leki psychiatryczne podlegają nieustannym badaniom oraz restrykcyjnym testom klinicznym, a ich efekty uboczne są minimalne w porównaniu do leków starszych generacji. Nieprawdą jest również stwierdzenie, że farmakoterapia może zmienić osobowość pacjenta. Wręcz przeciwnie – leczenie farmakologiczne pozwala na skuteczną walkę z uciążliwymi zaburzeniami i powrót do dawnej aktywności. Niejednokrotnie to schorzenia psychiczne, a nie leki, powodują niewytłumaczalne, a czasem niebezpieczne zmiany zachowania pacjenta.
Podczas leczenia farmakologicznego chorób psychicznych, podobnie jak w przypadku stosowania każdych leków, istnieje ryzyko efektów ubocznych – wówczas najczęściej wystarczy zmiana dawki leku lub samego preparatu. Wbrew powszechnej opinii, stosowanie leków psychiatrycznych nie powoduje również uzależnień. Owszem, nagłe odstawienie leku lub drastyczne zmniejszenie dawki może prowadzić do tzw. efektu odstawiennego. Dlatego w leczeniu stosuje się powolną i stopniową redukcję dawki, dzięki czemu pacjent nie odczuwa nieprzyjemnych objawów.
Leczenie psychiatryczne, nieważne czy z zastosowaniem farmakoterapii czy bez, jest przede wszystkim trudne. W odróżnieniu od innych chorób, lekarz psychiatra nie ma możliwości pobrania wymazu lub wyników laboratoryjnych, informujących o stanie zdrowia pacjenta. Taką informację pozyskuje się na podstawie skrupulatnego wywiadu. Dlatego tak ważne jest odpowiednie podejście lekarza do pacjenta oraz opracowanie indywidualnego toku i formy leczenia.
