Planujesz wydać swoją książkę i szukając informacji na temat całego procesu, natknąłeś się na wyrażenie skład i łamanie tekstu? Co to jest skład tekstu? Na czym polegał skład i łamanie tekstu kiedyś, a jak wygląda to dzisiaj?
- Czym jest skład tekstu?
- Co to jest łamanie tekstu?
- Jaki format książki wybrać?
Jak powstaje książka? Proces ten jest nieco skomplikowany, ponieważ obejmuje szereg różnorodnych etapów. Całość rozpoczyna się od przygotowania tekstu, korekty i redakcji wydawniczej. Następnie przechodzi się do przekazania tekstu do grafika, łamacza, składacza czy operatora DTP. To osoby zajmujące się łamaniem i składem tekstu. Czym dokładnie jest łamanie i skład tekstu?
Czym jest skład tekstu?
W czasach zecerstwa skład tekstu to był tekst w postaci szpalty, stworzony z czcionek czy innych elementów – na przykład wierszy linotypowych, justunków czy linii. Składaniem nazywało się czynność, po której otrzymywano uformowany tekst, bez względu na to, czy czynność tę wykonywało się ręcznie, czy za pomocą maszyny odlewającej monotypy oraz linotypy. Do podstawowych cech tekstu już złożonego zaliczano ustalony wcześniej krój pisma (zarówno w określonym stopniu, jak i odmianie) i szerokość wierszy.
Dziś natomiast składem nazywa się wszystkie procesy, które dokonuje się na danym tekście. Głównie chodzi o formatowanie tekstu. Zatem skład tekstu to nic innego jak formatowanie tekstu w kolumnach danego dzieła.
Ze składem tekstu wiąże się kilka terminów, które warto znać. Wyróżnia się tak zwany skład gorący, który jest najszybszym i zmechanizowanym rozwiązaniem. Podczas składu gorącego odlewa się tekst w formie wierszy linotypowych lub maszynowo. Kolejnym sposobem jest skład komputerowy. Przy tym procesie do składu wykorzystuje się program komputerowy. Ponadto jest jeszcze skład maszynowy, czyli taki, który powstaje w większym stopniu metodą zautomatyzowaną. Dziś już mało popularną metodą jest skład ręczny. To ręczne układanie tekstu za pomocą czcionek.
Zastanawiasz się, dlaczego tak ważne jest, by odpowiednio zaplanować projekt składu? Otóż dobry skład to gwarancja poprawnie eksponowanej treści, która staje się nie tylko atrakcyjniejsza dla czytelnika, ale i bardziej czytelna. Dzięki temu dana publikacja zyskuje nie tylko na merytorycznej wartości, ale i wizualnie.
Skład tekstu łączy się oczywiście z łamaniem publikacji. Czym jest łamanie tekstu?
Co to jest łamanie tekstu?
Łamaniem tekstu nazywa się proces, w którym umieszcza się tekst w kolumnach na danych stronach publikacji. Zatem etap ten polega na wlaniu danego tekstu do tak zwanych ramek tekstowych. Łamanie tekstu to działanie, które wykonuje się najpierw, jeszcze przed składem.
Tekst można umieszczać na kilka sposobów, jednak według specjalistów najlepszą metodą jest po prostu import z innej aplikacji. Zanim jednak rozpocznie się etap łamania tekstu, należy już na samym początku określić, z jakim formatem książki mamy w ogóle do czynienia.
Jaki format książki wybrać?
Zastanawiasz się, jaki format książki wybrać? Tę decyzję makrotypograficzną należy podjąć już na samym początku. Dobór odpowiedniego formatu zależy od wielu czynników, a dokładniej od charakteru publikacji, budżetu oraz miejsca umieszczenia książki. W przypadku charakteru publikacji najczęściej wybiera się standardowy i praktyczny format, natomiast do dzieł naukowych czy literackich stosuje się często format większy. Miejsce umieszczenia książki natomiast oznacza, czy dana pozycja będzie przeznaczona do noszenia ze sobą i czytania poza domem, czy ma lepiej prezentować się na biblioteczce. Podstawowym formatem w branży drukarskiej jest tak zwany format B.
